Pelle Erobreren

Danimarka'dan bir gösterişli yapım...

 

 

Bol ödül. Hatta, Cannes 88’de en iyi film ödülü.

 

Bir çocuk: Pelle. Bir baba. Kölelik şartlarında çalışılan İsveç’ten , daha iyi bir yaşam için, Danimarka’ya göç. Bir çiftlikte işe başlama. Orada da köleliğe yakın çalışma şartları. Sürekli eziliş. Hem “göçmen”, hem de “işçi” oldukları için. Pelle’nin dünyayı keşfedişi. Sınıfsal farklılıkların, çektiği acılarla gözünde daha da belirginleşmesi.

 

Istırap, keder. Arada bir neşe. Dram. Nefis görüntüler. Müthiş oyuncular.

 

İşte bir “super-production”. Hem de Danimarka’dan. Bekler miydiniz? Ben beklemezdim. Ama öyle çıktı. Hollywood’unkilerden de (maalesef) her anlamda bir farkı yok.

 

Fatih Pelle, bir uyarlama. Martin Anderson Nexo’nun, dört ciltlik romanının, 1906’da yayımlanan ilk cildinden yalnızca. Bu roman sosyalist edebiyatın en büyük yapıtlarından biri sayılıyormuş… da, filmde bunu doğrulayacak çok şey yok. Belki öbür üç cilt, asıl meseleyi didikliyordur. (Filmin finali, Fatih Pelle 2, 3, 4 gibi devamları bekletiyor; belki bu ciltlerin uyarlamasını gördüğümüzde ne olduğu ortaya çıkar)…

 

Ama, Türk sinemaseverlerin Sinema Günleri 86’da gösterilen Zappa filminden hatırlayabileceği yönetmen Bille August, orasına burasına serpiştirilmiş “sınıfsal” çelişki “edebiyatı”nın dışında (o da en aşındırılmışından), pek ustalıklı bir çocuk romanı izlenimi veren bir uyarlama çıkarmış ortaya.

 

Onca “görkemli” sahneden de kala kala, Max Von Sydow’un tecrübesi, Pelle Hwenegaard’ın taze oyunculuğu; Jorgen Persson’un özellikle geniş açılarda göz alan görüntüleri; Stefan Nilsson’un genele uygun müziği ile, oyalayıcı televizyon dizileri kıvamında bir film kalmış.

 

Yaymış yaymış, bir sürü şey arasında belki biraz şunları söylemiş August: Bu acımasız toprak ağaları ve onların yardakçıları, zavallı serflere çok çektirdiler…

 

Öyle de, hani bunun derinliği? İş, özgürlüğün ve arayışın simgesi deniz, yeniliğin simgesi çocukla bitseydi…

 

 

Pelle Erobreren (Fatih Pelle)  

Y: Bille August, S: Martin Andersen Nexo’nun romanından Bille August, Per Olov Enquist, Bjarne Reuter, G: Jorgen Persson, YT: Anna Asp, K: Janus Billeskov Jansen, M: Stefan Nilsson, O: Pelle Hvenegaard, Max von Sydow, Erik Paaske, Bjorn Granath, Astrid Villaume, Axel Strobye, Troels Asmussen, Kristina Tornqvist, Karen Wagener, Sofie Grabol. 1987.