Ran

Japon ustanın muhteşem filmi

 

 

Dünya sinemasının en önemli isimlerinden biri olan, 81 yaşındaki Japon yönetmen Akira Kurosawa’nın ünlü filmi “Ran”, nihayet ülkemiz sinemalarında gösteriliyor.

 

“Rashamon”, “Yedi Samuray”, “Dersu Uzala”, “Kagemusha” gibi, bazıları TRT tarafından gösterilen filmleriyle, birçok Batılı yönetmeni, örneğin Sergio Leone, Martin Ritt, George Lucas, Francis Ford Coppola, Woody Allen ve Steven Spielberg’ü etkileyen ve kendisine hayran bırakan bu “Doğu’nun sinema imparatoru”, yıllarca ara verdikten sonra, geçen yıl “Düşler” adlı çalışmasıyla da tüm dünyanın ilgisini çekmişti.

 

16’ıncı yüzyıl Japonyası’nda, artık iyice yaşlanmış olan derebeyi Hidetora, hükümranlığını en büyük oğlu Taro’ya bırakıp çekilmek istemektedir. Ama, Taro ile ortanca kardeşi Jiro arasında bir “taht kavgası”nın doğacağını gören küçük oğlu Saburo, iktidardan çekilmemesi için babasını uyarır. Karşılığında ise, evlatlıktan ve mirastan yoksun kalacaktır.

 

Oysa zaman, onun haklı olduğunu gösterir. Taro, karısı Kaede tarafından bıçaklanarak öldürülür. Hemen ardından Jiro ile evlenen Kaede, hem geçmişteki bir acının intikamını almış, hem de Jiro’nun iktidar kavgasına yardım etmiştir.

 

Bu korkunç durum, yaşlı Hidetora’yı derinden sarsar. Artık, vefalı soytarısı Kyoami ile kendini dağlara vurur. Ülkesi büyük acı içindedir. Tehlikelerin gittikçe büyüdüğünü gören Saburo da, komşu derebeyliğe kaçmaya çalışır, ama ağabeyi Jiro’nun adamları peşindedir...

 

İlk bakışta, “klasik” bir öykü bu…

 

Ama büyük yönetmen Kurosawa’nın sırrı, bu öyküyü anlatırken, hem “yaşayan” karakterler yaratarak insana değinmek, hem de en ince detaylara önem vererek büyüleyici bir görsel yapı kurmaktan geçiyor. Bunu yaparken, “yerelden evrensele ulaşmak” denen o “sihirli formül”ün iyi bir örneğini de veriyor Kurosawa: Anlatımında, Japon Kabuki tiyatrosundan açık etkiler var, ama öyküsünü ele alışı, Antik Yunan tiyatrosunun trajedi yapısına uygun.

 

Ve değindiği sorunlar, iktidar hırsı, şiddet, tutku, çaresizlik, savaşın dehşeti, (ne yazık ki) tüm dünyanın, tüm insanlığın ve tüm zamanların sorunları...

 

 

Ran

Y: Akira Kurosawa, S: William Shakespeare’in Kral Lear oyunundan Akira Kurosawa, Hideo Oguni, Masato İde, G: Takao Saito, Asakazu Nakai, Shoji Ueda, YT: Shinobu Muraki, Yoshiro Muraki, K: Akira Kurosawa, M: Toru Takemitsu, O: Tatsuya Nakadai, Akira Terao, Jinpachi Nezu, Daisuke Ryu, Mieko Harada, Takeshi Nomura, Yoshiko Miyazaki, Takashi Watanabe. 1985.