Music Box (Müzik Kutusu)

Savaş suçluları aramızda...

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Amerika’ya göç etmiş bir Macar ailesi. Anne ölmüştür, ama baba, “örnek bir baba” olmuş, iki çocuğunu özenle ve sevgiyle büyütmüştür. Oğlu pek etkin bir kişilik değildir, ama kızı, ünlü ve başarılı bir avukattır.

Bu mutlu aile tablosu, bir dava ile bozulur: Baba, savaş sırasında Nazi subayı olmakla, birçok işkence, tecavüz, cinayet ve vahşete katılmakla suçlanmaktadır. Onu savunmak, elbette ki kızına düşücektir...

Film, pek çok kez izlediğimiz “mahkeme filmleri” gibi ilerler.

Duruşmalar sırasında tanıklar dinlenir: Hepsi de, bu eski Nazi’nin bir biçimde kurbanı ya da yaptıklarının tanığı olmuştur.

Savunmanın ise, elindeki tek iddia, babanın inatçı bir anti-komünist oluşu nedeniyle Macar hükümetinin bir komplo yapmış olabileceğidir. Tanıklara sordukları sorular da “Yahudi misiniz?” ve “Komunist Parti’ye üye misiniz?”den ibarettir.

Babanın “tam bir Amerikalı” olarak yetiştirdiği avukat kızı, onun böyle bir canavar olabileceğine inanmamaktadır tabii...

“Ölümsüz-Z”, “İtiraf”, “Kayıp” ve “İhanet” filmleriyle tanıdığımız Yunan asıllı Fransız yönetmen Costa Gavras, bir süredir Amerika’da çalışıyor. Bu kez, ele aldığı konu, oldukça eskitilmiş bir tema: Tanıdığımız, sevdiğimiz birçok insan, birer canavar olabilir; tarihin çirkinliklerini yaratan insanlardır ve onlar, hep bizimle biraradadır.

Gelgelelim, bu konuyu işlerken, hiçbir yenilik ya da derinlik getiremiyor Gavras. Anlatımı akıcı, belli bir gerilim var, sıkılmıyorsunuz belki, ama iki ana karakter, yani baba ile kızı yeterince boyutlu çizilemediği için, aralarındaki çatışmanın etkisi güçlü olmuyor, mahkeme süresince dinlenen tanıkların anlattıkları da, artık herkesin yıllardır bildiği şeyler...

İki büyük sanatçı, “Postacı Kapıyı İki Kere Çalar”ın unutulmaz yıldızı Jessica Lange ile, Avrupa sinemasının önemli yönetmenlerinin gözde oyuncularından biri olan Armin Mueller-Stahl, eldeki malzemenin yetersizliğine rağmen, çarpıcı bir oyunculuk sunuyorlar...

Hollywood, dönüp dönüp aynı yerlere geliyor. Tarihin insanlıkdışı dönemlerini yeniden ve yeniden gündeme getirmek, dünyanın belleğini tazelemek gereklidir elbet, ama her seferinde aynı biçimde olmamalı bu.

Costa Gavras’ın böyle bir filmle seyirci karşısına çıktığını görmek ise, birçok kişinin içini sızlatıcaktır kuşkusuz...

Music Box (Müzik Kutusu)

Y: Costa-Gavras, S: Joe Eszterhas, G: Patrick Blossier, YT: Jeannine Claudia Oppewall, SY: Laszlo Rajk, K: Joel Van Effenterre, M: Philippe Sarde, O: Jessica Lange, Armin Mueller-Stahl, Frederick Forrest, Donald Moffat, Lukas Haas, Cheryl Lynn Bruce, Michael Rooker. 1989.